psikolojik iyi oluş – Tayfun DOĞAN

Öngörülemeyen Bir Dünyada Yaşamak: Psikolojik Sağlamlık

Mart 26, 2023 admin

Son yıllarda “psikolojik sağlamlık” konusu her zaman olduğundan daha fazla bilimin ve psikolojinin gündemine girmiş gibi görünüyor. Konu ile ilgili araştırmalar yapılıyor, makaleler yayınlanıyor, dergiler özel sayı çıkarıyorlar, konferanslar düzenleniyor ve konu psikolojik, sosyolojik, felsefi ve biyolojik açıdan her yönüyle inceleniyor. Politikacılar da bu duruma uzak kalmadı ve Birleşmiş Milletlerin 76. Genel Toplantısının teması “Umut Yoluyla Psikolojik Sağlamlığın İnşası” olarak belirlendi. Yaşadığımız Covid-19 salgınının da konuya yönelmede etkili olduğu görülmektedir. Hayata bakış açımız ne hissettiğimizi, mental sağlığımızı ve yaşam kalitemizi doğrudan etkileyen bir faktördür. Bu noktada yaşama karşı değerlendirmelerimizin gerçekçi…

Biraz umut sürsen tüm yaralar iyileşir mi?

Haziran 27, 2019 admin

Umut Psikolojisi Pozitif psikoloji nedir? Pozitif psikoloji, geleneksel psikolojinin aksine insanların müsbet özelliklerine, güçlü yönlerine odaklanan, daha çok umut, iyimserlik, mutluluk, hayat kalitesi, yaşam doyumu gibi psikolojik iyi oluş konusunu araştıran bir yaklaşımdır. Yaklaşık olarak 2000’lerin başında başlayan bu akım, şu anda bilimsel olarak insanların güçlü özelliklerini, olumlu yönlerini araştırıyor. Psikoloji ya da psikolog dendiğinde, insanların aklına depresyon, aksiyete, şizofreni gibi ruhsal bozukluklar geliyor. Psikoloji, sadece ruhsal bozukluklarla, hastalıklarla uğraşıyormuş gibi düşünülüyor. Psikoloji insan davranışlarını inceler. Dolayısıyla buna müsbet insan davranışları da dahildir. İşte bu bakış açısı, psikolojiye yeni bir…

Psikolojik İyi Oluşun Kaynakları

Haziran 26, 2018 admin

Psikolojik iyi oluş kavramı, duygusal ve mental açıdan iyi durumda olmayı ifade eden bir kavramdır. Temel olarak iyi hissetmek ve iyi işlevde bulunmak şeklinde açıklayabileceğimiz bir kavramdır. Literatürde, mutluluk, yaşam doyumu, mental iyi oluş ve duygusal iyi oluş gibi kavramlar psikolojik iyi oluş kavramıyla aynı anlamda kullanılabilmektedir. Psikolojik iyi oluşla kastettiğimiz, ruh sağlığı yerinde insandır. Ancak ruh sağlığı yerinde insan demek yalnızca psikolojik hastalıkları olmayan insan demek değildir. Psikolojik iyi oluş bundan daha fazlasıdır. Kişinin ruh sağlığı sorunlarının olmaması iyidir ancak yeterli değildir. Birey psikolojik sorunlarının olmamasının yanında, kendisini yeterli…

Mutluluk ama nasıl?

Aralık 31, 2017 admin

Mutluluk konusu ilk çağ filozoflarından beri üzerinde en çok düşünülen ve görüş bildirilen konuların başında gelmektedir. Çünkü insan, mutluluk ve hayatta anlam arayan bir canlıdır. Son otuz yılda ise psikoloji bilimi de bu konu üzerine eğilmiştir ve konu üzerinde çok fazla araştırma yapılmıştır. Bu kapsamda mutluluk konusunun aşırı abartıldığını belirtenler olduğu gibi, insan için en önemli konu olduğunu belirtenler de olmuştur. Gerçekten abartılıyor mu? Mutluluk ifadesiyle anlatılmak istenen tam olarak nedir? Konu ile ilgili literatürü incelediğimizde, mutluluğun iki şekilde ele alındığını görmekteyiz. Birincisi hedonik mutluluktur ki, daha çok hazza ve…

Pozitif Psikoloji Kavramları

Kasım 8, 2016 admin

Pozitif psikoloji bir mutluluk bilimi midir? Bu soruya hem evet hem hayır cevabını verebiliriz. Evet, çünkü mutluluk konusu pozitif psikolojinin en temel araştırma konularından bir tanesidir. Hayır, çünkü pozitif psikoloji yalnızca mutluluğu araştıran bir bilim dalı değildir. Pozitif psikoloji, insanın olumlu özelliklerine, güçlü yanlarına ve erdemlerine odaklanan bir disiplindir. Bu itibarla da, sıradan normal insanla ilgili konular pozitif psikolojinin kapsamında değerlendirilebilir. Peki, pozitif psikolojinin psikolojik rahatsızlıklara ve olumsuz yaşam olaylarına bakışı nasıldır? Pozitif psikoloji, psikolojik rahatsızlıkları ve yaşamdaki olumsuzlukları reddetmez ve bunların hayatın bir parçası olduğunu kabul eder. Bu yaklaşımın…

İnsan ne ister? Psikolojik İhtiyaçlar

Ekim 28, 2016 admin

İnsan ne ister? Psikolojik İhtiyaçlar “Psikolojik ihtiyaçların karşılanmaması, sadece çorbayla beslenmek gibidir. Hayatta kalırsınız ancak kendinizi tam olarak beslenmiş hissetmezsiniz.” Dr. Rick Hanson İnsan olarak türümüzün ortak psikolojik ihtiyaçlarından bahsedebilir miyiz? Acaba insan ne ister? Psikoloji alanındaki bilim insanlarının cevap aradığı en temel sorulardan birisi budur. Psikolojinin önde gelenleri, bu soruya farklı cevaplar vermişler. Söz gelimi Freud, insan cinsellik ve saldırganlık güdülerini doyurmak için davranışlarda bulunur demiştir. Viktor Frankl ise, insanı güdüleyen şey yaşamını anlamlı kılma çabasıdır demiş. Hümanist psikologlardan Abraham Maslow da, insanı güdüleyen şeyin, kendini gerçekleştirme ihtiyacı olduğunu…

Başkası Olma Kendin Ol, Böyle Çok Daha Güzelsin: Özgünlük

Ekim 22, 2016 admin

Özgünlük (otantiklik) konusu ile en çok ilgilenenler varoluşçu ve hümanist psikologlar olmuştur. Hangi kitapta okumuştum hatırlamıyorum ancak yıllar önce, yalan söylemenin ruh sağlığımıza nasıl bir etkide bulunduğuna dair bir şeyler okumuştum. Orada yalan söylemeden bahsedilirken, yalnızca dille söylenen yalandan bahsetmiyordu. Bir bütün olarak bireyin beden diliyle, davranışlarıyla ve söyledikleriyle sahici olmasından bahsediyordu. Eğer birey, yalan ve yapmacık davranışlar üzerine bir yaşam kurmuşsa, bu onun ruhsal bütünlüğüne zarar verir ve psikolojik sağlığını bozar diye devam ediyordu. Yani özgün olmanın önemini vurguluyordu. Özgün olma, son zamanlarda pozitif psikoloji kapsamında tekrar gündeme gelen…

Pozitif Psikoloji Röportajı-Tayfun Doğan

Ekim 21, 2016 admin

Genel anlamda pozitif psikolojiyi nasıl tanımlarsınız? Pozitif psikoloji, insanların olumlu yönlerine ve güçlü özelliklerine odaklanan bir yaklaşımdır. Ruh sağlığı yerinde insan kimdir? Hayatı yaşamaya değer kılan şeyler nelerdir? İyi, kaliteli ve mutlu bir yaşam mümkün müdür? Bu tür sorulara cevap arayan bir yaklaşımdır. Aslında bu sorular yeni değildir. Pek çok felsefi akım, dinler ve ideolojiler bu tür sorulara cevap aramışlardır. Pozitif psikolojiyi bunlardan ayıran en önemli nokta, bu sorulara bilimsel yöntemlerle cevap aramasıdır. Bu anlamda da pozitif psikoloji tamamen bilimsel yöntemlere dayalı olarak araştırmalar yapar ve veriler ortaya koyar. Bilinenin…

Pozitif Psikoloji Nedir ve Neden Önemlidir?

Ekim 16, 2016 admin

Psikoloji biliminin uğraş alanını büyük ölçüde normal dışı davranışlar ve ruh sağlığı bozuklukları oluşturmuştur. Bundan dolayı psikoloji alanında, sorun çözmeye odaklı bir anlayış ön planda olmuştur. İnsanların olumlu-güçlü özelliklerini, potansiyellerini inceleme ve araştırma ise büyük oranda ihmal edilmiştir. Pozitif psikoloji, bireylerin olumsuz, eksik ve sorunlu yönlerinden çok, olumlu özelliklerine, güçlü yanlarına ve erdemlerine odaklanan bir yaklaşımdır. Bu haliyle de geleneksel psikolojinin kullandığı “hastalık modeli ”ne karşılık, “sağlık modeli”ni temel alır. Bu doğrultuda pozitif psikolojinin amaç ve işlevleri, yaşamı değerli ve yaşanmaya değer kılacak şeyleri araştırmak, insanların olumlu ve güçlü özelliklerine…

Mutluluk En İyi İlaçtır

Ekim 15, 2016 admin

Mutluluk, sağlığın en üst düzey formudur. Dalai Lama Bugün pek çok araştırma sonucuna dayalı olarak biliyoruz ki stres, öfke, kaygı gibi olumsuz duygular ve durumlar hem ruh sağlığımızı hem de fiziksel sağlığımızı olumsuz etkilemektedir. Hastalıkların zihinsel nedenleri üzerine yapılan araştırmalar, bize her fiziksel hastalığın arkasında aşılamayan ve çözülemeyen bir psikolojik sorunun olduğunu gösteriyor. Aslında bu durumu, kadim kültürümüzde atalarımız da çok güzel ifade etmişler. “Duvarı nem, insanı gam yıkar” demişler. Bir sıkıntıları bittiğinde “Omuzumdan dağlar gibi yükler kalktı” demişler. Büyük ozan Neşet Ertaş, Zahidem türküsünde “Zahide kurbanım ne olacak halim…