Aktif Bir Adanmışlık Olarak Umut

En büyük muvaffakiyetlerin de hayal kırıklıklarının da nedeni olabilecek umuda neden ihtiyaç duyarız? Umuda ihtiyaç duyarız çünkü umutlarımız korkularımızdan, kaygılarımızdan ve acılarımızdan daha büyük olduğu sürece mağlup olmayacağız. Umuda ihtiyacımız var çünkü umudun olduğu yerde mucizeler çiçek açar. Umuda ihtiyacımız var çünkü o, varoluşsal enerji kaynağımızdır; umut eylemin yakıtıdır ve bize devam etme gücü verir. Umuda ihtiyacımız var çünkü Mark Manson’un deyimiyle, balığın suya ihtiyaç duyması gibi zihnimizde hayatta kalabilmek için umuda ihtiyaç duyar; umut zihinsel makinamızın yakıtıdır. Umuda ihtiyacımız var çünkü umutlu olmak, çözüm odaklı yaşamaktır. Umutlu bireyin beyni…

Devamı

Kendimden Uzaklaşıyorum Sonra Tekrar Kendime Yaklaşıyorum

Özşefkat

Öz-şefkat nedir? Benlik bütünlüğüne ulaşma, özgünlük, otantik olma psikolojik iyi oluşun önemli göstergelerindendir. Bu özellikler bireyin sahici, samimi ve kendisi olduğunu gösterir. Peki benlik bütünlüğüne ulaşmış, mutlu ve huzurlu bir kişi farkında olarak ya da olmayarak kendine zarar verebilir mi? Mevcut olumlu ruh halini sekteye uğratabilir mi? Yakın zamanda bir kitap okudum. Semih Uçar tarafından yazılmış bir kitap: “Kendimden Uzaklaşıyorum Sonra Tekrar Kendime Kavuşuyorum”.* Yazar kitapta, hayatıyla, deneyimleriyle ve öğrenmeyle ilgili samimi paylaşımlarda bulunmuş. “Kendimden uzaklaştığımı nasıl anlıyorum?” başlıklı yazısı ise kitapta en çok ilgimi çeken bölüm oldu. Uçar yazısına,…

Devamı

Kendimi Seviyorum Çünkü Birinin Bunu Yapması Gerekiyor

Öz-anlayış Öz-şefkat Kendini Sevme Sosyal-Duygusal Zeka

Zekâ konusu, zaman zaman yeniden gündeme gelen, güncelliğini hiç yitirmeyen, modern psikolojinin en gözde konularından birisidir. Varlığını kimse inkâr etmez ancak nasıl tanımlanacağı ve ölçüleceği konusunda pek çok farklı görüş vardır. Esasen zekâ denildiğinde çoğu kişinin aklına akademik zekâ (IQ) gelmektedir. Yani anlayışı ve kavrayışı iyi olan, hafızası güçlü, çabuk öğrenebilen, nesneler ve olaylar arasındaki ilişkileri çabuk fark edebilen kişileri zeki olarak nitelendiririz ve IQ’larının yüksek olduğunu kabul ederiz. Zeki olmak istenen bir şeydir. Pek çok kişi daha zeki olmayı ister ya da en azından çocuklarının zeki olmasından memnuniyet duyar.…

Devamı

Hayata Karışmak

“Yaşadığımı hissetmiyorum” “Sanki rüyada gibiyim” “Hayatım çok renksiz, sıkıcı ve sığ” “Anlatacak bir hikayem bile yok” Instagram hesabımdan zaman zaman açık uçlu sorular soruyorum ve takipçilerimin fikirlerini öğrenmeye çalışıyorum. Geçenlerde de “Ne sizi mutsuz ediyor?” diye sordum. Pek çok ilginç cevap geldi ancak en çok dikkatimi çeken “Aynı şeylerin etrafında dönmek, anlaşılamamak ve hayata karışamamak” şeklindeki cevaptı. Buradaki “hayata karışamamak” ifadesi çok ilgi çekiciydi. Aslında pozitif psikoloji alanında bu ifadeyi hatırlatan bazı kavramlar bulunmaktadır. Martin Seligman’ın mutluluk modelindeki boyutlardan birisi olan “engagement” kavramı bunlardan birisidir. Angaje olmak şeklinde de çevrilebilecek…

Devamı

Hayata Tutunmak İçin Nedenler

Hayatta kalma güdüsü tüm canlılar için en temel ihtiyaç olarak nitelendirilebilir. Çoğu zaman nedenini bilmeden hayatta kalmaya çalışırız. Her şeye rağmen hayat bize sunulmuş bir armağandır. Bunu hak etmek için herhangi bir şey yapmadık ancak bize sunulmuş bu hediyeyi iyi kullanmak, takdir etmek ve iyi korumakla mükellefiz diye düşünüyorum. Ancak herkes böyle düşünmüyor olmalı ki insan yaşamında “intihar” dediğimiz bir olgu var. İnsanlar çok değişik nedenlerle intihar etmektedirler. İntiharın ruh sağlığı sorunları, sosyal nedenler, fiziksel hastalıklar, biyolojik yatkınlık, geçim zorluğu, başarısızlık, yalnızlık, işsizlik gibi çok farklı nedenleri olabilmektedir. İntihar riski…

Devamı

Stres Sağlığımızı Neden Olumsuz Etkiler?

Stresin Sağlığa Olumsuz Etkileri

Google’da “stress” yazıp arattığınızda 4.440.000.000 (Dört Milyar Dört Yüz Kırk Milyon) sonuç çıkıyor. Aynı aramayı Amazon.com’da yaptığınızda ise stresle ilgili 70 bin kitap çıkıyor. Sadece bu sonuçlar dahi konunun ne kadar önemli, güncel ve hayatımızda olduğunu göstermesi açısından oldukça çarpıcıdır. Beyin ve işlevleri üzerine önemli çalışmaları olan Daniel G. Amen, hafif ve yönetilebilir stresin bireyin psikolojik sağlamlığını geliştirmede yardımcı olabileceğini hatta buna stres aşısı denilebileceğini belirtmektedir. Walter Mischel ise, kısa vadeli stres deneyiminin uyum sağlamaya hizmet edebileceğini ve bireyi eyleme geçirebileceğini belirtmektedir. Ancak stres yoğun ve sürekli olursa zararlı ve…

Devamı

Öngörülemeyen Bir Dünyada Yaşamak: Psikolojik Sağlamlık

Son yıllarda “psikolojik sağlamlık” konusu her zaman olduğundan daha fazla bilimin ve psikolojinin gündemine girmiş gibi görünüyor. Konu ile ilgili araştırmalar yapılıyor, makaleler yayınlanıyor, dergiler özel sayı çıkarıyorlar, konferanslar düzenleniyor ve konu psikolojik, sosyolojik, felsefi ve biyolojik açıdan her yönüyle inceleniyor. Politikacılar da bu duruma uzak kalmadı ve Birleşmiş Milletlerin 76. Genel Toplantısının teması “Umut Yoluyla Psikolojik Sağlamlığın İnşası” olarak belirlendi. Yaşadığımız Covid-19 salgınının da konuya yönelmede etkili olduğu görülmektedir. Hayata bakış açımız ne hissettiğimizi, mental sağlığımızı ve yaşam kalitemizi doğrudan etkileyen bir faktördür. Bu noktada yaşama karşı değerlendirmelerimizin gerçekçi…

Devamı

Yaşantı Zenginliği: Psikolojik Olarak Zengin Hayat

İyi yaşam nedir? sorusu ilk çağlardan beri cevabı aranan bir soru olmuştur. İyi bir hayata nasıl ulaşılacağı ile ilgili olarak felsefe tarihi içerisinde iki görüş bulunmaktadır: mutlu hayat ve anlamlı hayat. Son dönemler de bu iki yaşam türüne yeni bir kavram daha eklenmiştir. O da “yaşantı zenginliği”dir*. Bu kavram psikolojik olarak zengin yaşam olarak da adlandırılmaktadır. Yani, iyi hayatı oluşturan üç yaşam biçiminden bahsedilebilir: Mutlu yaşam, anlamlı yaşam ve yaşantı zenginliği. Mutlu yaşam; daha çok olumlu duyguların sık yaşandığı, acının ve sıkıntının az olduğu ve yaşam memnuniyetinin ön planda olduğu…

Devamı

Kendini Değerli Hissetmenin Psikolojisi: Öz-Saygı

Öz-saygı

Öz-saygı, adı üstünde kişinin kendisine ve özüne saygı duyması, kendisini değerli, yeterli ve önemli hissetmesidir. Bir başka deyişle öz-saygı, bireyin kendisine karşı duyduğu sevgi, saygı, güven ve beğeni duygularını içermektedir. Kendisine karşı bu şekilde olumlu değerlendirme ve tutum içindeki kişi doğal olarak sevilmeye ve beğenilmeye de layık olduğunu düşünür. Bu yazıda kendini değerli hissetmenin psikolojisini yani öz-saygıyı ele alacağız. Öz-saygı konusu, psikoloji alanında üzerinde en çok araştırma yapılan konulardan birisidir. Alanyazında, öz-değer ve benlik saygısı şeklinde de geçer. Öylesine kritik bir kavramdır ki, ruh sağlığının hem negatif hem de pozitif…

Devamı

Yaşamın Sırrı DNA – Kitap Değerlendirmesi

Genetik – Yaşamın Sırrı DNA Bundan 5-6 yıl önce Tübitak Bilim-Teknik Dergisi’ne abone olmuştum. Onlar da dergiyle birlikte bir kitap hediye ettiler: Yaşamın Sırrı DNA. Kitabı şöyle bir karıştırıp göz gezdirdikten sonra, ileride okurum diye kitaplığıma koymuştum. Bu ileride okuma işi, uzun süre sonra bu hafta gerçekleşti. Kitap, Iowa Üniversitesi’nden Prof. Dr. Bahri Karaçay isimli değerli bir bilim insanımız tarafından yazılmış. Kitabı okudum ve çok beğendim. Hatta mutluluk üzerine çalışmalar yaptığım için, keşke imkân olsa da kendisiyle mutluluk ve genetik ilişkisi hakkında konuşsak diye düşündüm. Bu arada internette araştırırken bu…

Devamı