Carl Gustav Jung ve mutluluk ile ilgili görüşleri nelerdir?
Carl Gustav Jung (1875-1961), analitik psikolojinin kurucusudur. Psikoloji ve psikiyatri tarihi açısından çok önemli bir kişiliktir. İsviçre’de doğmuş ve yaşamının önemli bir kısmını orada geçirmiştir. Yalnız bir çocukluk dönemi yaşamış ve otobiyografisinde bu durumdan bahsetmiştir. Ancak yaşamının ilerleyen dönemlerinde yalnızlığı sevmiştir. Freud’la psikanaliz üzerine çalışmalar yapmış ancak daha sonra görüş ayrılıklarından dolayı Freud’dan ayrılarak kendi kuramını ortaya koymuştur.
Yaşam öyküsünü incelediğimizde hem çocukluğunda hem de yetişkinliğinde mutsuz ve buhranlı dönemleri olduğunu görüyoruz. Bununla birlikte Jung gerçek anlamda öğrenme sevgisiyle dolu ve meraklı bir kişidir. Döneminin verdiği imkânlar doğrultusunda felsefe, din, mitoloji, psikiyatri gibi pek çok farklı alanda araştırmalar ve okumalar yapmış bir kişidir. İnsanı ve insan doğasını anlayabilmek için pek çok farklı kültürü incelemiş ve ilkel topluluklarla beraber yaşayarak onları anlamaya çalışmıştır. Bu amaçla Tunus, Hindistan, Afrika, Seylan ve daha pek çok yeri ziyaret etmiş ve yerli dillerini öğrenmiştir. Üniversite öğrencisi olduğum dönemde Jung’un bu seyahatlarına çok özenirdim. Bir gün ben de çeşitli ilkel topluluklarla beraber yaşayıp onları inceleyebilirim diye hayaller kurardım. Seyahat işini kısmen de olsa gerçekleştirdim, pek çok farklı kültür ve ülke gezme imkânım oldu ancak ilkel topluluk ya da kabileleri inceleme fırsatım olmadı. Bundan sonrası için de pek olacak gibi görünmüyor ancak yine de yaşamın ne getireceği belli olmaz 🙂
Pek çok ilgi alanı olan ve çok farklı alanlarda görüş bildiren Jung, acaba mutluluk ile ilgili ne düşünüyordu?
1960 yılında gazeteci Gordon Young, Jung’a mutluluğu etkileyen faktörlerin neler olabileceğini sormuş, o da beş temel faktörden bahsetmiştir. Bu beş faktör günümüzde pozitif psikolojinin araştırma sonuçlarıyla birebir örtüşmektedir. Bu durum bile Jung’un insanı ne kadar iyi analiz ettiğinin ve anladığının önemli bir göstergesi diye düşünüyorum. Çünkü Jung’un mutlulukla ilgili bu görüşleri bilimsel bir araştırmadan ziyade kişisel yaşantılarına ve gözlemlerine dayanmaktaydı.
Jung’a göre mutluluğu etkileyen faktörler şu şekildedir:
1. Mental ve fiziksel sağlık
Mutluluğun etkileyen ilk faktör olarak psikolojik ve fiziksel sağlıktan bahsetmiştir. Sağlıklı olmanın güzelliğini anlatmaya gerek yok sanırım. Rabindranath Tagore’nin dediği gibi “Sağlıklı bir dilenci, hasta bir kraldan daha mutludur.”
2. Kaliteli kişilerarası ilişkiler
Bugün derin, doyurucu ve sağlıklı kişilerarası ilişkilere sahip olmanın mutluluk üzerindeki etkisi tartışılmazdır. Evlilik, aile ya da dostluk ilişkileri mutluluk için oldukça büyük önem arz etmektedir. Psikiyatr Kemal Sayar’ın deyimiyle “Mutluluk ilişkiseldir.”
3. Çevredeki güzellikleri fark etme ve takdir etme
Doğadaki ve sanattaki güzellikleri fark ederek bunları takdir etme de iyi oluş için önemlidir. Pek çok İsviçreli gibi Jung da bir doğa aşığı idi ve doğada zaman geçirmekten büyük keyif alıyordu. Doğayla birlikte estetik duygusuna sahip olma ve yaşamdaki pek çok güzelliği görebilme yine mutluluk için önemlidir.
4. İyi yaşam ve çalışma şartları
Yaşam şartlarını iyi olması da mutluluk açısından önemli bir faktördür. Nitekim bugün en mutlu ülkelerin aynı zamanda ekonomik anlamda en gelişmiş ülkeler arasında olmaları tesadüf değildir. Eğitim, sağlık, güvenlik ihtiyaçlarının yeterli düzeyde karşılanmış olması mutluluğu doğrudan etkileyen faktörlerdendir. Yine iyi ve anlamlı bir işe sahip olmada psikolojik iyi oluşun göz ardı edilmemesi gereken bir belirleyicisidir.
5. Hayatın sıkıntılarıyla başarılı bir şekilde başa çıkmada yardımcı olacak felsefi ya da dini bir inanç
Jung’a göre mutluluğu etkileyen bir diğer faktör de bir inanca ya da yaşam felsefesine sahip olmadır. Bunun sağlayacağı bakış açısı mutluluğu etkilemektedir. Özellikle, kendinden büyük, aşkın ve yüce bir varlığa inanmak, ona güvenmek ve bütünün bir parçası olduğuna inanmak insanları mutlu etmektedir. Dini inançların mutluluk açısından bireye en büyük katkısı, hayata kattığı anlamdır. Anlamlı bir yaşamda mutluluğu beraberinde getirir.
Jung, mutluluğu etkilediğini düşündüğü bu faktörlerle ilgili olarak şunu da eklemiştir: “Genel olarak mutluluğu sağladığı varsayılan tüm faktörler, belirli koşullar altında, tersini üretebilir. Durumunuz ne kadar ideal olursa olsun, bu durum mutluluğu garanti etmez.”
Kaynakça
carl gustav yung şu an şirketlerin yaptığı kişilik envanterlerinde kullanılan bir sistemin kurucusu değil mi hocam?
Bilmiyorum, belki onun teorilerinden yola çıkarak envanterler hazırlamışlardır.
Myers- Brings Kişilik Tip belirleme envanterinden bahsediyorsunuz galiba